Κεφάλαιο 2
Βόρειος Πόλος ονομάζεται το βορειότερο άκρο της Γης, ενώ το νοτιότερο άκρο ονομάζεται Νότιος Πόλος (εικ. 1).
Οι δύο πόλοι της Γης ενώνονται από τον άξονα της Γης. Ο άξονας της Γης είναι μια νοητή (φανταστική) ευθεία, που διέρχεται από το κέντρο της Γης και ενώνει τους δύο πόλους της
Στην υδρόγειο σφαίρα, αλλά και στους χάρτες, εντοπίζουμε κυκλικές γραμμές που μας βοηθάνε να βρούμε τη θέση ενός τόπου πάνω στη Γη
Οι φανταστικές αυτές γραμμές ονομάζονται μεσημβρινοί και παράλληλοι.
Οι γραμμές (ημικύκλια) που ενώνουν το Βόρειο με το Νότιο Πόλο ονομάζονται μεσημβρινοί της Γης και είναι ίσοι μεταξύ τους.
Ως Πρώτος Μεσημβρινός έχει οριστεί ο μεσημβρινός που διέρχεται από αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς στο Λονδίνο, την πρωτεύουσα της Αγγλίας, και χωρίζει τη Γη σε δυτικό και ανατολικό ημισφαίριο . Έτσι αν ένας τόπος βρίσκεται στο δυτικό ημισφαίριο λέμε ότι έχει δυτικό γεωγραφικό μήκος (ή ανατολικό αν βρίσκεται στο ανατολικό ημισφαίριο).
Ξεκινώντας από τον Πρώτο Μεσημβρινό χαράσσονται σε ίση απόσταση 180 ημικύκλια προς τα ανατολικά και 180 ημικύκλια προς τα δυτικά.
Εκτός από τους μεσημβρινούς στην υδρόγειο σφαίρα και στους χάρτες υπάρχουν οριζόντιες κυκλικές γραμμές οι παράλληλοι κύκλοι.
Οι παράλληλοι δεν είναι ίσοι μεταξύ τους. Ο μεγαλύτερος παράλληλος είναι αυτός που περνάει από το μέσο της Γης και ονομάζεται Ισημερινός
Ο Ισημερινός χωρίζει τη Γη σε δύο ίσα μέρη, στο βόρειο και το νότιο ημισφαίριο
Έτσι αν ένας τόπος βρίσκεται στο Βόρειο ημισφαίριο λέμε ότι έχει βόρειο γεωγραφικό πλάτος (ή νότιο αν βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο).
Από τον Iσημερινό χαράσσονται 90 παράλληλοι κύκλοι προς το βόρειο πόλο και άλλοι 90 προς το νότιο πόλο της γης.
Η απόσταση (το μήκος του τόξου) ενός τόπου από τον Ισημερινό λέγεται γεωγραφικό πλάτος.
Η απόσταση (το μήκος του τόξου) ενός τόπου από τον 1ο Μεσημβρινό λέγεται γεωγραφικό μήκος.
Το γεωγραφικό μήκος και πλάτος ενός τόπου αποτελούν τις γεωγραφικές συντεταγμένες του τόπου αυτού
